Hoe perfectionisme je gedrag negatief kan beïnvloeden
“Ik ben een perfectionist”, zegt ze trots.
En zij is niet de enige die trots is op haar perfectionisme. Alsof perfectionisme een kwaliteit is.
Perfectie zie ik eerder als een illusie dan een realiteit. Niets kan perfect zijn. Want ook al lever je kwaliteit, hoogstwaarschijnlijk kan het altijd nog beter.
Streven naar perfectie is voor mij dan ook eerder een valkuil dan een kwaliteit. Ik zie het als een vervormde, ongezonde variant van streven naar kwaliteit.
Ben jij zelf een perfectionist, dan heb je vast al ervaren hoe je perfectionisme je flink dwars kan zitten.
Zou je stiekem misschien wel graag iets willen leren van mensen die de lat een heel stuk lager leggen dan jij? Van die mensen, die naar jouw gevoel er de kantjes vanaf lopen? En zo veel gemakkelijker in het leven staan dan jij?
Bepaalde mate van perfectionisme is niet verkeerd
Misschien moet je het dan geen perfectionisme noemen, maar streven naar een goed resultaat.
Ik ben daar een groot voorstander van.
Gedreven een goed resultaat willen bereiken is waardevol. Het helpt je om het beste uit jezelf te halen en is zo een bron van motivatie om goede resultaten te leveren.
Als je bij alles wat je doet, streeft naar het hoogst haalbare wordt dat heel anders. Dan wordt perfectionisme al gauw een probleem.
Perfectionisme als probleem omdat je nooit tevreden bent over jezelf
Als perfectionist ben je nooit of in elk geval niet gauw tevreden over jezelf, omdat het altijd beter kan.
Je kunt niet tevreden zijn met het resultaat dat je op een bepaald moment hebt bereikt. Je blijft dan bijvoorbeeld maar doorgaan met je werk omdat het voor jou nog niet perfect is.
Perfectionisme is dan echt een grote valkuil, die bijvoorbeeld uiteindelijk kan leiden tot burn-out. Vooral ook omdat je jouw lat heel hoog legt en steeds maar door blijft gaan om het niveau te bereiken dat je jezelf hebt opgelegd.
En ontaardt je aanpak niet in een burn-out, dan loop je het risico dat je contract niet wordt verlengd. Simpelweg omdat je in de ogen van je werkgever onvoldoende tempo maakt en dus niet de resultaten behaalt die men verwacht.
Misschien is jou dat ook al eens overkomen.
Als perfectionist ben je geneigd om ook tegenover de buitenwereld aan te geven dat je de lat voor jezelf hoog legt. Voor jou voelt dat ook zo.
Maar bijvoorbeeld Tony Robbins ziet dat anders:
“Perfectionisme is niet de hoogste, maar de laagste lat die je kan hebben, want het is een onhaalbare eis aan jezelf.”
Perfectionisme als probleem omdat je uitdagingen uit de weg gaat
Ben je een echte perfectionist, dan is er alle kans dat falen een absolute doodzonde voor jou is.
Falen wil je dan ook vermijden.
Met als gevolg dat je geneigd bent om echte uitdagingen uit de weg te gaan en je lat dus laag te leggen. Om te voorkomen dat je je doelstelling niet haalt of anderszins door de mand valt.
Zo was een van mijn perfectionistische coachklanten geneigd om op safe te spelen met betrekking tot banen waar hij voor ging. Keer op keer waren die banen voor hem onder de maat.
Maar erger nog, ze sloten niet aan bij zijn kwaliteiten. Waardoor het werk hem ontzettend veel energie kostte, hij zijn targets niet haalde en zijn contracten niet werden verlengd.
Schuilen achter een masker van perfectie brengt je nergens
Dat geldt ook voor de baanverwerving.
Het is prijzenswaard als je je goed voorbereidt op gesprekken, maar je kunt daar ook in doorslaan.
Ik heb daar sterke voorbeelden van gehoord.
Zo bereidde een kandidaat zich tot in de puntjes voor op haar gesprekken. Heel grondig deed ze haar onderzoek.
Onderzoek naar de cultuur van de organisatie en de dresscode en de make-up die daarbij past.
Dagenlang studeerde ze op de vacature en deed ze haar onderzoek naar de vacante functie. Antwoorden op mogelijke vragen en de vragen die ze zelf wilde stellen had ze stevig ingestudeerd.
Bijna tot in de perfectie had ze zich ingeleefd in haar rol als sollicitant voor de vacante functie en zich die rol eigen gemaakt. En ze speelde de rol met glans.
Trots vertelde ze dan ook dat door de selectie komen voor haar geen probleem was.
Maar daarmee de baan verwerven die écht bij je past?
Dat was haar tot nu toe niet gelukt. Mogelijk was ze daarvoor teveel gericht op een door haar bedachte externe standaard waaraan ze tot in perfectie wilde voldoen. Waardoor ze haar eigenheid als persoon verstopte achter een masker.
Relatieve perfectie: optimaal resultaat gezien alle beperkingen waarmee je te dealen hebt
Nastrevenswaard is het om te gaan voor het optimale; relatieve perfectie.
Niets kan perfect zijn. Perfectie is een illusie.
Relatieve perfectie bereik je als de resultaten optimaal zijn gezien de beperkte hoeveelheid tijd, energie, geld, hulpmiddelen, mensen en ruimte.
Kortom
Stap niet in de valkuil van perfectie. Ga voor optimalisme.
Wees je bewust van wat je te bieden hebt, jouw kwaliteiten en werk vanuit je kracht.
Durf de weg te bewandelen van wat je het allerliefste doet en ben trouw aan wat jij aan deze wereld bij wilt dragen.
Maak welbewust en zelfverzekerd keuzes in wat je wel en niet doet.
Realiseer je dat goed, goed genoeg is en zet jouw tijd en jouw kwaliteiten effectief in.
Heb je nog geen helder beeld van jouw kwaliteiten? En van de bijdrage die je wilt leveren met wat je doet in je werk?
Lees mijn boek ‘Wat wil ik nu echt?’ – Een loopbaanstrategie voor gedreven hbo’ers en academici die meer waarde willen realiseren in hun werk.
En schat je bij voorbaat in, dat je wel wat hulp kunt gebruiken bij het uitstippelen van jouw volgende stap in je loopbaan? Neem gerust contact met me op voor het plannen van een vrijblijvend oriënterend gesprek.
